Lezenswaardig artikel (Engels, registratie nodig, gratis, afgelopen jaren geen spam bemerkt) in European Energy Review. Paul Hockenos schrijft in Free to choose, can German consumers remake their energy sector from below? over hoe de liberalisering van de energiemarkt voor consumenten in Duitsland er niet voor gezorgd heeft dat er veel geswitched is. 28 procent van de elektriciteitsklanten is de afgelopen 14 jaar van leverancier veranderd en slechts 18 procent van de gasafnemers. In vergelijking met Nederland: hier is in krap 8 jaar 35% procent van de huishoudens overgestapt. En toch, op een rare manier, werkt de vrijgemaakte markt misschien toch wel.

De grote vier

Duitse consumenten durven niet over te stappen, bang gemaakt door de 4 grote energiereuzen (EoN, RWE, EnBW en Vattenfall) die nog steeds zo’n 80% van de markt in handen hebben. De Duitse overheid heeft nu zelfs extra wetgeving gemaakt om overstappen nog makkelijker te maken. Helaas hebben die regels als vervelende keerzijde dat dat dure processen zijn voor leveranciers om in te voeren en daardoor weer in het voordeel van – jawel – de grote vier. Verder zijn Duitse afnemers hoe-dan-ook wat wars van de Vrije Energie Markt geworden: de voorgespiegelde prijsverlaging bleef uit; energiecowboys lieten onder loze beloften klanten achter met schulden; elke aanbieder heeft een eigen ‘groen’ label bedacht.

Rekommunalisierung

Het rare is dat – zo wordt in het artikel terecht betoogd – de lage overstapgraad niet komt door vermindering aan aanbieders. Sterker nog, door ‘Rekommunalisierung’ (prachtig Duits woord om vaker te gebruiken) komen er nieuwe, publieke aanbieders, zoals de zogenaamde ‘Stadtwerke’ bij:

A surprising development is that Germany’s local public utilities, the Stadtwerke, are still standing – and even thriving – a development few foresaw at the onset of liberalization. In the late 1990s, towns and cities that traditionally owned Stadtwerke started selling them to the Big Four. But in recent years, the trend has reversed and municipalities have bought back shares in the utilities, a process called “Rekommunalisierung”. Since 2007, 44 new local public utilities have been set up and more than 100 private concession contracts for energy distribution networks and service delivery have returned to public hands. Some have divested from nuclear power and developed green energy packages to attract customers.

De vrije energiemarkt werkt dan toch?!

Dat is misschien wel het beste nieuws – dat uit de puinhopen van de vrije energiemarkt oude Stadtwerke floreren, nieuwe nutsbedrijven en publieke initiatieven als sfinxen herrijzen om de Energiewende vorm en richting te geven. Duurzamer, degelijk en eerlijker. En daarmee – op de lange termijn – goedkoper.